- 09/04/2024
- Φορολογικά
Το προτεινόμενο από το Υπουργείο Οικονομικών νομοσχέδιο, το οποίο αφορά την τροποποίηση του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, εισάγει μια σειρά από σημαντικές αλλαγές στον τρόπο διενέργειας φορολογικών ελέγχων.
Μία από τις βασικές τροποποιήσεις που προτείνεται με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο αφορά το κριτήριο επιλογής των υποθέσεων προς φορολογικό έλεγχο.
Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο προτείνει την προτεραιοποίηση των ελέγχων στις πλέον πρόσφατες φορολογικές περιόδους, κατά τις οποίες είναι πιο εύκολο να εντοπιστούν πιθανές παραβάσεις και οι οφειλόμενοι φόροι και πρόστιμα να εισπραχθούν, λόγω του μικρού χρονικού διαστήματος που έχει μεσολαβήσει από τη διάπραξη της παράβασης έως τον χρόνο διενέργειας του ελέγχου. Αυτή η προσέγγιση διαφοροποιείται ως προς την έως σήμερα πρακτική, η οποία εστιάζει στην εξέταση παλαιότερων υποθέσεων, επί των οποίων τα καταλογιζόμενα πρόστιμα και προσαυξήσεις είναι υψηλά, δεδομένου του χρόνου που έχει μεσολαβήσει από την διάπραξη της παράβασης και του χρόνου διενέργειεας του ελέγχου, καθιστώντας ωστόσο την εισπραξιμότητα πλέον περίπλοκη και ατελέσφορη.
Η έως σήμερα πρακτική παραγνωρίζει ότι τελικός σκοπός των ελέγχων δεν είναι ούτε η τιμωρία των διοικουμένων που παρέβησαν τις υποχρεώσεις τους από φόρους, τέλη και εισφορές, ούτε απλώς η βεβαίωση των οικονομικών αυτών επιβαρύνσεων και των σχετικών προστίμων αλλά η είσπραξή τους, με την οποία και μόνο επιτυγχάνεται ο επιδιωκόμενος με την πρόβλεψή τους σκοπός, δηλαδή η κάλυψη των δαπανών για τη λειτουργία του κράτους και την εκπλήρωση των έναντι των πολιτών υποχρεώσεών του (βλ. ΣΤΕ 157/2023)
Επιπλέον, το υπό συζήτηση νομοσχέδιο επικεντρώνεται στην ψηφιοποίηση και αυτοματοποίηση κρίσιμων διαδικασιών, όπως η επικοινωνία μεταξύ της Φορολογικής Διοίκησης (ΑΑΔΕ) και των φορολογουμένων. Όλες οι κοινοποιήσεις πράξεων, εγγράφων και αρχείων θα πραγματοποιούνται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικών μέσων, εξαλείφοντας τις καθυστερήσεις και τα σφάλματα που μπορεί να προκύψουν από την παραδοσιακή ταχυδρομική αλληλογραφία.
Πρέπει, βεβαίως, να αναφερθεί ότι με το άρθρο 5 του Κ.Φ.Δ., σε συνδυασμό με την κατ΄ εξουσιοδότηση της παρ. 6 του εν λόγω άρθρου εκδοθείσα ΠΟΛ.1125/2014, ρυθμίζεται έως σήμερα κατά τρόπο εξαντλητικό η διαδικασία της ηλεκτρονικής κοινοποίησης των πράξεων της φορολογικής διοίκησης, η οποία καθιερώνεται προς το δημοσίου συμφέροντος σκοπό της επίσπευσης των σχετικών διαδικασιών βεβαίωσης και είσπραξης των φορολογικών εσόδων, ικανοποιώντας την τήρηση της αρχής της ασφάλειας δικαίου, αλλά και του συνταγματικά κατοχυρωμένου στο άρθρο 5Α του Συντάγματος γενικού δικαιώματος πληροφόρησης του φορολογούμενου (βλ. ΣΤΕ 157/2023).
Ως εκ τούται αναμένεται η νέα ρύθμιση να εξειδικεύσει έτι περαιτέρω τα ήδη προβλεπόμενα, χωρίς να είναι γνωστή έως σήμερα κάποια διαφοροποίηση της προτεινόμενης διαδικασίας συγκριτικά με την τρέχουσα.
Πέραν των ανωτέρω αναφερθέντων, το νομοσχέδιο θέτει νέα δεδομένα ως προς το ζήτημα του χρόνου παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων, εντός του οποίου θα πρέπει όχι μόνο να εκδίδεται η πράξη προσδιορισμού φόρου ή προστίμου αλλά να υλοποιείται και η κοινοποίηση αυτής στον φορολογούμενο προς ικανοποίηση της αρχής της φανερής δράσης της Διοίκησης (ΣΤΕ Ολ. 616-618/2021). Σε αντίθετη περίπτωση, η τήρηση της προθεσμίας της παραγραφής, μετά την πάροδο της οποίας δεν είναι νόμιμη η βεβαίωση και επιβολή φόρου ή/και κύρωσης για παράβαση των σχετικών διατάξεων, συναρτάται προς γεγονός άγνωστο στον διοικούμενο.
Μία ακόμα καινοτομία του υπό συζήτηση νομοσχεδίου είναι η αυτοματοποιημένη υποβολή φορολογικών δηλώσεων για συγκεκριμένες κατηγορίες φορολογουμένων, όπως μισθωτοί και συνταξιούχοι με μοναδική πηγή εισοδήματος τους μισθούς και τις συντάξεις, προσφέροντας μια απλουστευμένη διαδικασία.
Τέλος, το νέο νομοσχέδιο αναφέρεται στη διευκόλυνση της διαδικασίας χορήγησης αποδεικτικών φορολογικής ενημερότητας ειδικά σε περιπτώσεις εξόφλησης ή ρύθμισης οφειλών προς τρίτους (βλ. οφειλές σε Δήμους από μη καταβολή τελών). Η ρύθμιση αυτή αναμένεται να επισπεύσει την εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων των φορολογουμένων και να διευκολύνει τη συναλλακτική τους δυνατότητα.
Επιμέλεια κειμένου:
Πέτρος Νταϊδης, Φοροτεχνικός – Σύμβουλος Επιχειρήσεων
Ακριβή Στραγαλινού, Δικηγόρος
